Với lợi thế bờ biển dài và hệ thống cảng biển phát triển, các tuyến đường biển quốc tế tại Việt Nam giữ vai trò then chốt trong hoạt động giao thương toàn cầu. Những tuyến hàng hải này không chỉ kết nối Việt Nam với các châu lục mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế biển và xuất nhập khẩu.
1. Tuyến đường biển quốc tế là gì?
Tuyến đường biển quốc tế, hay còn gọi là đường hàng hải quốc tế, là các tuyến vận tải trên biển dùng để chuyên chở hàng hóa giữa nhiều quốc gia và khu vực khác nhau. Đây là mạng lưới đường biển trải dài qua đại dương, vùng biển và các eo biển, liên kết với nhau thông qua hệ thống cảng biển trên toàn thế giới.
Phần lớn các tuyến hàng hải quốc tế hình thành từ yếu tố tự nhiên như đại dương, biển, eo biển hay vùng nước hợp lưu. Ngoài ra, nhiều tuyến còn được con người tạo lập thông qua việc đào kênh, xây dựng cảng biển và phát triển hạ tầng giao thông hàng hải nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển ngày càng tăng.
2. Các tuyến đường biển quốc tế phổ biến tại Việt Nam
Nhờ chiều dài bờ biển hơn 3.260 km, các tuyến đường biển quốc tế của Việt Nam rất đa dạng. Hiện nay, có ba tuyến hàng hải quốc tế quan trọng đang được khai thác thường xuyên.
2.1. Tuyến đường biển từ Việt Nam sang châu Mỹ
Tuyến vận tải từ Việt Nam đến châu Mỹ gồm ba hành trình quốc tế chính:
Tuyến đi qua kênh đào Suez
- Chiều dài: Khoảng 11.600 hải lý.
- Lộ trình từ Việt Nam qua eo Singapore – Malacca, tiếp tục đến Ấn Độ Dương, Hồng Hải, đi qua kênh đào Suez, Địa Trung Hải và eo Gibraltar trước khi tới châu Mỹ.
- Chi phí vận chuyển tương đối cao nhưng thuận lợi vì tuyến đi gần bờ, dễ xử lý sự cố.
- Mùa hè từ tháng 6 đến tháng 9 có thể gặp mưa bão và gió lớn.
Tuyến qua mũi Hảo Vọng (Good Hope)
- Chiều dài: Khoảng 12.850 hải lý.
- Tàu đi từ Việt Nam qua Indonesia, vượt Ấn Độ Dương đến mũi Hảo Vọng (Nam Phi), sau đó tiến vào Đại Tây Dương.
- Ít tàu khai thác nên chi phí vận chuyển thấp hơn.
- Xa bờ, thời tiết phức tạp, thường xuyên có bão và sóng lớn.
Tuyến đi qua kênh đào Panama
- Chiều dài: Khoảng 10.850 hải lý.
- Lộ trình từ Việt Nam qua Philippines, Thái Bình Dương, kênh đào Panama rồi tới Trung Mỹ hoặc Caribe.
- Đây là tuyến ngắn nhất, chi phí và thời gian vận chuyển tối ưu.
- Điều kiện thời tiết tương đối ổn định.
2.2. Tuyến đường biển từ Việt Nam sang châu Âu
Đây là một trong những tuyến đường biển quốc tế dài và quan trọng nhất. Tàu xuất phát từ Biển Đông, dừng tại Singapore để tiếp nhiên liệu và hoàn tất thủ tục, sau đó đi qua Malaysia, Ấn Độ Dương, Biển Đỏ và kênh đào Suez để vào Địa Trung Hải.
Từ Địa Trung Hải, tàu có thể tiếp cận nhiều quốc gia như Ý, Pháp, Bulgaria, hoặc đi qua các eo biển để vào Bắc Âu, biển Baltic và các cảng lớn tại Đức, Thụy Điển, Phần Lan.
2.3. Tuyến đường biển Việt Nam – Hồng Kông – Nhật Bản
Tuyến Việt Nam – Hồng Kông – Nhật Bản giữ vai trò quan trọng trong giao thương khu vực châu Á, kết nối các trung tâm kinh tế lớn.
Khu vực này chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc. Hồng Kông thường có mưa nhiều vào tháng 6–7 và sương mù từ cuối năm đến đầu năm sau. Nhật Bản có thể xuất hiện bão vào tháng 8–9 và chịu tác động của các dòng hải lưu mạnh.
3. Các tuyến đường biển quốc tế trọng yếu trên thế giới
Trên phạm vi toàn cầu, các tuyến đường biển quốc tế trọng điểm thường tập trung tại Tây Âu và kết nối đến nhiều châu lục khác:
- Châu Âu – Nam Mỹ
- Châu Âu – Úc, New Zealand
- Nhật Bản – Mỹ – Canada
- Tây Âu, Bắc Âu – Mỹ
- Tây Âu – Châu Phi
- Viễn Đông – Ấn Độ Dương
4. Vai trò của vận tải đường biển quốc tế
Tuyến đường biển quốc tế hình thành song song với sự phát triển thương mại toàn cầu, đóng vai trò thiết yếu đối với kinh tế các quốc gia:
- Thúc đẩy sản xuất, mở rộng giao thương và tạo nguồn lợi kinh tế lớn.
- Kết nối các nền kinh tế, thu hút đầu tư và tăng cường hợp tác quốc tế.
- Góp phần phát triển hệ thống cảng biển và logistics.
- Tạo thêm nhiều cơ hội việc làm liên quan đến kinh tế biển.
5. Các tuyến vận tải biển nội địa đang khai thác
Bên cạnh các tuyến quốc tế, Việt Nam cũng khai thác hiệu quả nhiều tuyến vận tải biển nội địa:
- Tuyến Bắc – Trung: Kết nối các cảng miền Bắc và miền Trung.
- Tuyến Bắc – Nam: Tuyến hàng hải nội địa lớn nhất, đi qua hầu hết các cảng biển trong nước.
- Các tuyến khác: TP.HCM – Hà Nội, TP.HCM – Đà Nẵng, TP.HCM – Cần Thơ, TP.HCM – Bà Rịa – Vũng Tàu…
6. Lợi ích của các tuyến đường biển quốc tế đối với Việt Nam
Sự phát triển của các tuyến đường biển quốc tế mang lại nhiều giá trị cho kinh tế Việt Nam:
- Hình thành các tuyến container trực tiếp đi châu Á, châu Âu và châu Mỹ.
- Giảm chi phí và thời gian vận chuyển so với trung chuyển qua nước thứ ba.
- Sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển liên tục tăng trưởng.
Những thông tin trên giúp làm rõ vai trò và đặc điểm của các tuyến đường biển quốc tế, cũng như tầm quan trọng của vận tải biển trong phát triển kinh tế và hội nhập toàn cầu.
