Ocean Freight là thuật ngữ quen thuộc trong xuất nhập khẩu và logistics đường biển. Việc hiểu đúng Ocean Freight là gì, ai chịu cước và các loại phụ phí phát sinh sẽ giúp doanh nghiệp chủ động chi phí, hạn chế rủi ro trong quá trình vận chuyển hàng hóa quốc tế.
1. Ocean Freight là gì?
Ocean Freight (O/F), còn gọi là Sea Freight, được sử dụng với hai ý nghĩa chính trong lĩnh vực vận tải đường biển:
- Về chi phí (Ocean Freight Charge): Là khoản cước vận chuyển do hãng tàu thu khi khách hàng đặt chỗ vận chuyển. Mức phí này được thể hiện rõ trong báo giá cước biển.
- Về phương thức vận chuyển: Ocean Freight là hình thức vận chuyển hàng hóa bằng tàu biển, dùng để phân biệt với các phương thức khác như vận tải hàng không. Đây là phương thức phổ biến trong thương mại quốc tế, cho phép vận chuyển khối lượng hàng lớn giữa các quốc gia.
2. Ai là người thanh toán Ocean Freight?
Người trả Ocean Freight phụ thuộc vào điều kiện giao hàng được thỏa thuận trong hợp đồng mua bán quốc tế. Trường hợp không có thỏa thuận riêng, việc thanh toán thường được áp dụng như sau:
- Người nhận hàng (Consignee) trả cước: Áp dụng cho các điều kiện E và F như EXW, FCA, FOB, FAS.
- Người gửi hàng (Shipper) trả cước: Áp dụng cho các điều kiện C và D như CFR, CIF, CPT, CIP, DDP.
Trong thực tế, hai bên có thể linh hoạt thỏa thuận lại, ví dụ người bán thanh toán trước cước biển dù sử dụng điều kiện FOB.
3. Các loại phụ phí Ocean Freight thường gặp
3.1 Phụ phí đối với hàng nhập khẩu
- THC (Terminal Handling Charge): Phí xếp dỡ container tại cảng.
- D/O (Delivery Order Fee): Phí phát hành lệnh giao hàng.
- CFS (Container Freight Station): Phí xử lý hàng lẻ tại kho CFS.
- CIC (Container Imbalance Charge): Phụ phí mất cân đối vỏ container.
- CFF (Cleaning Container Fee): Phí vệ sinh container sau khi sử dụng.
3.2 Phụ phí đối với hàng xuất khẩu
- THC: Phí xếp dỡ container tại cảng xuất.
- AMS: Phí khai báo manifest trước khi hàng đến Mỹ, Canada.
- B/L Fee: Phí phát hành vận đơn đường biển.
- CFS: Phí xử lý hàng lẻ LCL.
- EBS: Phụ phí xăng dầu cho tuyến châu Âu.
- ENS: Phí khai báo an ninh hàng hóa vào châu Âu.
- AFR: Phí khai manifest điện tử cho hàng đi Nhật Bản.
- Seal Fee: Phí niêm phong container.
3.3 Các phụ phí khác
- PCS: Phí tắc nghẽn cảng.
- PSS: Phụ phí mùa cao điểm.
- SCS: Phí qua kênh đào Suez.
- BAF: Phí điều chỉnh nhiên liệu.
- CAF: Phí biến động tỷ giá.
- LSS: Phụ phí giảm lưu huỳnh.
- COD: Phí thay đổi cảng đích.
- DDC: Phí giao hàng tại cảng đến.
- ISF: Phí khai báo an ninh hàng nhập Mỹ.
- GRI: Phí tăng cước chung.
4. Ưu và nhược điểm của Ocean Freight
4.1 Ưu điểm
- Vận chuyển được hàng hóa khối lượng và kích thước lớn.
- Chi phí thấp hơn nhiều phương thức khác.
- Mức độ an toàn cao, phù hợp cho hàng hóa giá trị lớn.
- Thúc đẩy thương mại quốc tế và giao thương đường biển.
4.2 Nhược điểm
- Phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết.
- Thời gian vận chuyển dài.
- Không giao hàng tận nơi, cần kết hợp vận tải nội địa.
5. Những mặt hàng phù hợp với Ocean Freight
- Hàng khối lượng lớn, giá trị thấp.
- Hàng rời như than đá, quặng.
- Hàng lỏng như dầu mỏ, hóa chất.
- Hàng container bách hóa.
- Hàng cần bảo quản lạnh.
6. Cách tính cước Ocean Freight
Cước O/F thường phụ thuộc vào:
- Tuyến vận chuyển.
- Loại hàng hóa.
- Kích thước và loại container.
- Trọng lượng hoặc thể tích hàng.
Công thức phổ biến:
O/F = (Dài × Rộng × Cao) × Số lượng
7. Các yếu tố ảnh hưởng đến cước Ocean Freight
- Cung – cầu thị trường.
- Mùa cao điểm vận tải.
- Biến động giá nhiên liệu.
- Tỷ giá ngoại tệ.
8. Các hình thức thuê tàu trong Ocean Freight
8.1 Thuê tàu chợ
Thuê một phần sức chở của tàu, phù hợp với hàng container và hàng lẻ.
8.2 Thuê tàu chuyến
Thuê toàn bộ hoặc phần lớn tàu cho lô hàng lớn, linh hoạt về tuyến và lịch trình.
9. Lưu ý khi vận chuyển bằng Ocean Freight
- Lựa chọn container phù hợp với loại hàng.
- Cân nhắc mua bảo hiểm hàng hóa.
- Dự trù chi phí phát sinh từ phụ phí.
- Trao đổi kỹ về đóng gói, bốc xếp.
10. Vai trò của Forwarder trong Ocean Freight
Forwarder giúp tối ưu tuyến đường, gom hàng, lựa chọn hãng tàu phù hợp và hỗ trợ xử lý chứng từ, từ đó giảm chi phí và rủi ro cho doanh nghiệp.
Bài viết trên đã giúp làm rõ Ocean Freight là gì, các loại phụ phí, cách tính cước và những lưu ý quan trọng khi vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.
