Hoa tiêu hàng hải là một vị trí đặc biệt quan trọng trong vận tải biển, giữ vai trò cố vấn trực tiếp cho thuyền trưởng khi tàu ra vào cảng hoặc di chuyển tại những khu vực hàng hải phức tạp. Tuy nhiên, không phải ai hoạt động trong lĩnh vực logistics cũng hiểu rõ hoa tiêu hàng hải là gì và dịch vụ hoa tiêu đang được triển khai như thế nào hiện nay.
Bài viết dưới đây cung cấp cái nhìn đầy đủ, dễ hiểu về khái niệm hoa tiêu hàng hải, quyền – nghĩa vụ của hoa tiêu, các loại hình dịch vụ phổ biến, vùng hoa tiêu bắt buộc, bảng giá tham khảo cũng như những điều kiện cần thiết đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ này.
Hoa tiêu hàng hải là gì?
Hoa tiêu hàng hải là người làm nhiệm vụ tư vấn trực tiếp cho thuyền trưởng trong quá trình điều khiển tàu tại khu vực được chỉ định. Hoa tiêu am hiểu sâu về điều kiện hàng hải, luồng lạch, thủy triều, địa hình và các yếu tố rủi ro tại khu vực dẫn tàu.
Việc sử dụng hoa tiêu không làm thay đổi trách nhiệm chỉ huy cao nhất của thuyền trưởng. Trong suốt quá trình dẫn tàu, hoa tiêu vẫn chịu sự chỉ huy của thuyền trưởng. Trường hợp cần thiết, thuyền trưởng có quyền yêu cầu thay đổi hoặc tạm dừng việc dẫn tàu của hoa tiêu nếu xét thấy không phù hợp.
Quyền và nghĩa vụ của hoa tiêu hàng hải khi dẫn tàu
Hoa tiêu có trách nhiệm thường xuyên cung cấp thông tin về điều kiện hàng hải tại khu vực dẫn tàu, đồng thời khuyến nghị thuyền trưởng những biện pháp bảo đảm an toàn theo quy định pháp luật.
Hoa tiêu được quyền từ chối dẫn tàu và phải thông báo cho Cảng vụ hàng hải cũng như tổ chức hoa tiêu nếu thuyền trưởng cố tình không tuân thủ các chỉ dẫn hợp lý.
Trong quá trình làm nhiệm vụ, hoa tiêu phải kịp thời báo cáo các nguy cơ mất an toàn hàng hải phát sinh cho Cảng vụ hàng hải.
Nhiệm vụ dẫn tàu chỉ kết thúc khi tàu đã neo đậu an toàn, cập cầu cảng hoặc được bàn giao cho hoa tiêu khác. Hoa tiêu không được rời tàu nếu chưa có sự chấp thuận của thuyền trưởng.
Tìm hiểu chi tiết về dịch vụ hoa tiêu hàng hải hiện nay
Khái niệm dịch vụ hoa tiêu hàng hải
Dịch vụ hoa tiêu hàng hải là dịch vụ dẫn tàu trong quá trình tàu ra vào cảng, di chuyển trong vùng nước cảng hoặc các khu vực hàng hải có điều kiện phức tạp nhằm đảm bảo an toàn cho tàu, thuyền viên và hàng hóa.
Mọi tàu biển, không phân biệt quốc tịch hay chủ sở hữu, khi hoạt động tại cảng biển Việt Nam đều có thể được cung cấp dịch vụ hoa tiêu theo quy định.
Các loại dịch vụ hoa tiêu hàng hải
- Hoa tiêu trong cảng: Dẫn tàu trong phạm vi vùng nước cảng biển, bao gồm dẫn tàu trên luồng và hỗ trợ điều động cập, rời cầu cảng.
- Hoa tiêu ngoài biển: Dẫn tàu tại các khu vực biển ven bờ thuộc lãnh hải quốc gia, nơi có điều kiện hàng hải phức tạp.
Vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc
Vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc là khu vực được pháp luật quy định mà tàu biển phải sử dụng hoa tiêu khi di chuyển. Khu vực này bao gồm vùng nước cảng biển, khu neo đậu, khu chuyển tải, luồng hàng hải và các khu vực khai thác dầu khí ngoài khơi.
Mỗi vùng hoa tiêu bắt buộc có thể bao gồm một hoặc nhiều tuyến dẫn tàu khác nhau, được xác định rõ theo quy định của pháp luật hàng hải.
Bảng giá dịch vụ hoa tiêu hàng hải tham khảo
Mức phí dịch vụ hoa tiêu được xây dựng theo từng tuyến dẫn tàu, loại tàu và khu vực hoạt động. Giá dịch vụ thường được tính dựa trên tổng dung tích tàu (GT) và chiều dài hành trình dẫn tàu (HL), kèm theo mức giá tối thiểu cho mỗi lượt dẫn.
Bảng giá cụ thể có thể thay đổi tùy thời điểm và quy định quản lý hiện hành, do đó doanh nghiệp và chủ tàu cần cập nhật thường xuyên để có kế hoạch chi phí phù hợp.
Các trường hợp được miễn sử dụng hoa tiêu hàng hải
- Tàu treo cờ Việt Nam có tổng dung tích dưới 2.000 GT.
- Tàu nước ngoài có tổng dung tích dưới 10 GT.
- Tàu có thuyền trưởng là công dân Việt Nam, có chứng chỉ chuyên môn và giấy chứng nhận vùng hoạt động phù hợp với khu vực tàu hoạt động.
Trong các trường hợp được miễn, thuyền trưởng vẫn có quyền yêu cầu sử dụng hoa tiêu nếu thấy cần thiết.
Điều kiện đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hoa tiêu hàng hải
Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hoa tiêu hàng hải phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về nhân sự và cơ sở vật chất theo quy định pháp luật, bao gồm:
Được cơ quan quản lý hàng hải giao vùng hoa tiêu bắt buộc và tuyến dẫn tàu cụ thể.
Đảm bảo số lượng hoa tiêu đạt chuẩn, có giấy chứng nhận vùng hoạt động phù hợp và đầy đủ phương tiện đưa đón hoa tiêu.
Có bộ phận chuyên trách thực hiện dịch vụ hoa tiêu, người phụ trách phải có trình độ đại học trở lên và là hoa tiêu ngoại hạng.
Ngoài ra, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo đảm an toàn hàng hải còn phải đáp ứng yêu cầu về vốn, trang thiết bị và năng lực kỹ thuật theo quy định hiện hành để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn lâu dài.
