ODM là gì? Trong lĩnh vực sản xuất và xuất nhập khẩu, ODM và OEM là hai mô hình hợp tác rất phổ biến, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường và giảm gánh nặng đầu tư ban đầu. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm ODM, vai trò của mô hình này và cách phân biệt ODM với OEM một cách dễ hiểu, thực tế.
1. ODM là gì?
ODM (Original Design Manufacturer) được hiểu là nhà sản xuất thiết kế gốc. Đây là mô hình trong đó nhà sản xuất chịu trách nhiệm từ khâu nghiên cứu, thiết kế cho đến sản xuất hoàn chỉnh sản phẩm. Doanh nghiệp đặt hàng chỉ cần điều chỉnh một số yếu tố như bao bì, màu sắc hoặc nhãn hiệu và phân phối sản phẩm dưới thương hiệu riêng của mình.
Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp ODM phát triển mạnh nhờ khả năng cung cấp sản phẩm hoàn chỉnh cho nhiều thương hiệu khác nhau. Điều này đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu muốn nhanh chóng kinh doanh sản phẩm mà không cần đầu tư lớn vào nghiên cứu và phát triển.
Các công ty thương mại quốc tế thường đặt hàng ODM từ nhà máy tại các quốc gia có thế mạnh sản xuất như Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc… Sau đó, sản phẩm được xuất khẩu sang thị trường khác dưới thương hiệu riêng của doanh nghiệp đặt hàng.

Ví dụ: Trong ngành mỹ phẩm, nhiều nhà sản xuất ODM nghiên cứu công thức, thiết kế bao bì và sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh. Các thương hiệu mỹ phẩm chỉ cần lựa chọn sản phẩm phù hợp, gắn nhãn hiệu của mình và đưa ra thị trường.
Ưu điểm của mô hình ODM
- Tiết kiệm chi phí và thời gian: Doanh nghiệp không cần đầu tư vào nghiên cứu, thiết kế sản phẩm từ đầu.
- Rút ngắn thời gian ra thị trường: Sản phẩm đã có sẵn nền tảng thiết kế và quy trình sản xuất.
- Tập trung vào marketing và bán hàng: Doanh nghiệp có thể dành nguồn lực cho xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường.
Nhược điểm của mô hình ODM
- Hạn chế khả năng tùy chỉnh: Doanh nghiệp chỉ được thay đổi một số yếu tố nhỏ, khó tạo sự khác biệt hoàn toàn.
- Rủi ro về sở hữu trí tuệ: Cùng một thiết kế có thể được cung cấp cho nhiều thương hiệu khác nhau nếu không có thỏa thuận chặt chẽ.
2. OEM là gì?
OEM (Original Equipment Manufacturer) là mô hình trong đó nhà sản xuất chỉ thực hiện khâu sản xuất dựa trên thiết kế, thông số kỹ thuật do doanh nghiệp đặt hàng cung cấp. Toàn bộ quyền sở hữu thiết kế và ý tưởng sản phẩm thuộc về doanh nghiệp đặt hàng.
Ví dụ: Trong ngành điện tử, nhiều thương hiệu lớn không trực tiếp sản xuất linh kiện mà đặt hàng từ các nhà máy OEM, sau đó lắp ráp và phân phối dưới thương hiệu của mình.
Ưu điểm của mô hình OEM
- Doanh nghiệp kiểm soát hoàn toàn thiết kế và quyền sở hữu trí tuệ.
- Sản phẩm mang tính độc quyền cao, dễ xây dựng bản sắc thương hiệu.
- Linh hoạt trong việc điều chỉnh kỹ thuật và cải tiến sản phẩm.
Nhược điểm của mô hình OEM
- Chi phí đầu tư ban đầu lớn cho nghiên cứu và thiết kế.
- Thời gian phát triển sản phẩm và đưa ra thị trường dài hơn.
3. Phân biệt ODM và OEM dễ hiểu

| Tiêu chí | ODM | OEM |
| Thiết kế sản phẩm | Nhà sản xuất đảm nhiệm | Doanh nghiệp đặt hàng cung cấp |
| Quyền sở hữu trí tuệ | Thuộc về ODM | Thuộc về doanh nghiệp đặt hàng |
| Chi phí ban đầu | Thấp | Cao |
| Mức độ tùy chỉnh | Hạn chế | Cao |
| Thời gian ra thị trường | Nhanh | Lâu hơn |
4. Khi nào nên chọn ODM hoặc OEM?
Việc lựa chọn mô hình ODM hay OEM phụ thuộc vào năng lực, chiến lược và mục tiêu kinh doanh của từng doanh nghiệp.
- Nên chọn ODM khi doanh nghiệp muốn nhanh chóng có sản phẩm, không mạnh về thiết kế và R&D.
- Nên chọn OEM khi doanh nghiệp có đội ngũ thiết kế tốt, muốn xây dựng sản phẩm độc quyền và dài hạn.
5. Lưu ý khi hợp tác với nhà sản xuất ODM
- Đánh giá năng lực sản xuất, kinh nghiệm và quy mô nhà máy.
- Kiểm tra quy trình kiểm soát chất lượng và yêu cầu mẫu thử trước khi ký hợp đồng.
- Làm rõ các điều khoản liên quan đến sở hữu trí tuệ và phạm vi phân phối sản phẩm.
- Xem xét uy tín, phản hồi từ các đối tác đã từng hợp tác.
Hiểu rõ ODM là gì và sự khác biệt giữa ODM và OEM sẽ giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu lựa chọn mô hình sản xuất phù hợp, tối ưu chi phí, giảm rủi ro và xây dựng thương hiệu bền vững trên thị trường.

